Geniş zaman ekleri fiillere şu şekilde gelir:
في الزمن الواسع تأتي الملحقات بهذا الشكل :
1. Ünlü ile biten fiillere -r gelir.
الافعال المنتيهة بحرف صوتي يضاف r
söyle-r
يقول
oku-r
يقرأ
yürü-r
يمشي
2. Tek heceli fiillere -ar, -er” eklerinden biri gelir.
الافعال المؤلفة من مقطع واحد يتم اضافة er .ar
bak-ar
ينظر
yaz-ar
يكتب
sor-ar
يسأل
Not: Aşağıdaki 13 fiil bu kurala uymaz:
ملاحظة : هناك 13 فعل شاذ عن هذه القاعدة
gel-ir يأتي
al-ır, يأخذ
bil-ir, يعرف
var-ır, يعطي
gör-ür, يرى
kal-ır, يبقى
bul-ur, يوجد
ver-ir, يعطي
öl-ür, يموت
vur-ur,يضرب
ol-ur, يحصل
san-ır, يظن
dur-ur يوقف
3. Ünsüz ile biten birden fazla heceli fiillerin sonuna -ır, -ir, -ur, -ür gelir
الافعال المنتهيو بحرف صامت و لها اكثر من مقطع صوتي
çalış-ır
يعمل
konuş-ur
يتكلم
öğren-ir
يتعلم
götür-ür
يحضر
sevin-ir
يسعد
الزمن الاعتيادي العادي
Geniş Zaman Olumlu:
fiil + er/ar/r/Ir + iyilik eki
İnsanlar doğar, büyür, ölür.
الناس تولد ، تكبر ، تموت
Bir gün mutlaka başarılı olursun.
يوما ما اكيد ستنجح
Çok gülen çok ağlar.
الباكي كثيرا يضحك كثيرا
الزمن الواسع المنفي
Geniş Zaman Olumsuz:
fiil + ma + iylik eki
ما عدا الضميري o . onlar تأتي بهذا الششكل
o vermez
onlar vermezler
o çalışmaz
onlar çalışmazlar
حيث ان الاحقتين هم maz/mae ويتم وضعهم حسب القاعدة الصوتية اثنائية
Müzik dinlemez, film seyretmez.
لا يستمع للموسيقى لا يشاهد فيلم
Bunu yaparsan seni asla affetmez.
اذا فعلت هذا لن اسامحك ابدا
Babasından başkasını dinlemez.
لا يستمع لاحد غير ابيه
الزمن الواسع السؤال
Geniş Zaman Soru:
fiil + er/ar/r/Ir + mI + sor zamiri
Dedenizi ve ninenizi ziyaret eder misiniz?
هل تزورون جدكم و جدتكم ؟
Müzik dinler misin?
هل تستمع للموسيقى
Boş zamanlarında kitap okur musun
في وقت فراغك هل تقرأ كتب