خذ وقتك في فهم الدرس قبل الانتقال الى درس اخر وانصحك بقراءة الدرس مرة اخرى لكي تفهمه بشكل جيد
الفعل الاعتيادي في اللغة التركية مع الشرح و الامثلة مرحبا بكم في درس جديد من سلسلة تعلم اللغة التركية درسنا لليوم هو الفعل الاعتيادي (الواسع) وهو فعل يتم فعله بشكل دائم يومي اسبوعي شهري الخ ... فعل بدأ ويستمر الآن وسيتمر هو فعل ممكن عن يعبر عن فعل الماضي والمستقبل والحاضر والحكاية حتى هو الزمن الأكثر استخداما خلال الكلام وملحقاته هي :
-r, ar, -er, -ır, -ir, -ur, -ür
Tanım: Geniş zaman, işin başlayıp devam ettiğini ve devam edeceğini gösterir. Geniş zaman, geçmiş, gelecek ve şimdiki zamanı içine alan bir zamandır. Bu zamanda hiçbir sınırlama ve kesinlik yoktur. Fiillere -r, ar, -er, -ır, -ir, -ur, -ür ekleri getirilerek yapılır.
Geniş zaman ekleri fiillere şu şekilde gelir:
في الزمن الواسع تأتي الملحقات بهذا الشكل :
1. Ünlü ile biten fiillere -r gelir.
الافعال المنتيهة بحرف صوتي يضاف r
söyle-r
يقول
oku-r
يقرأ
yürü-r
يمشي
2. Tek heceli fiillere -ar, -er” eklerinden biri gelir.
الافعال المؤلفة من مقطع واحد يتم اضافة er .ar
bak-ar
ينظر
yaz-ar
يكتب
sor-ar
يسأل
Not: Aşağıdaki 13 fiil bu kurala uymaz:
ملاحظة : هناك 13 فعل شاذ عن هذه القاعدة
gel-ir يأتي
al-ır, يأخذ
bil-ir, يعرف
var-ır, يعطي
gör-ür, يرى
kal-ır, يبقى
bul-ur, يوجد
ver-ir, يعطي
öl-ür, يموت
vur-ur,يضرب
ol-ur, يحصل
san-ır, يظن
dur-ur يوقف
3. Ünsüz ile biten birden fazla heceli fiillerin sonuna -ır, -ir, -ur, -ür gelir
الافعال المنتهيو بحرف صامت و لها اكثر من مقطع صوتي
çalış-ır
يعمل
konuş-ur
يتكلم
öğren-ir
يتعلم
götür-ür
يحضر
sevin-ir
يسعد
الزمن الاعتيادي العادي
Geniş Zaman Olumlu:
fiil + er/ar/r/Ir + iyilik eki
İnsanlar doğar, büyür, ölür.
الناس تولد ، تكبر ، تموت
Bir gün mutlaka başarılı olursun.
يوما ما اكيد ستنجح
Çok gülen çok ağlar.
الباكي كثيرا يضحك كثيرا
الزمن الواسع المنفي
Geniş Zaman Olumsuz:
fiil + ma + iylik eki
ما عدا الضميري o . onlar تأتي بهذا الششكل
o vermez
onlar vermezler
o çalışmaz
onlar çalışmazlar
حيث ان الاحقتين هم maz/mae ويتم وضعهم حسب القاعدة الصوتية اثنائية
Müzik dinlemez, film seyretmez.
لا يستمع للموسيقى لا يشاهد فيلم
Bunu yaparsan seni asla affetmez.
اذا فعلت هذا لن اسامحك ابدا
Babasından başkasını dinlemez.
لا يستمع لاحد غير ابيه
الزمن الواسع السؤال
Geniş Zaman Soru:
fiil + er/ar/r/Ir + mI + sor zamiri
Dedenizi ve ninenizi ziyaret eder misiniz?
هل تزورون جدكم و جدتكم ؟
Müzik dinler misin?
هل تستمع للموسيقى
Boş zamanlarında kitap okur musun
في وقت فراغك هل تقرأ كتب
Kullanımı: الاستخدام
1. Sürekli yaptığımız ve alışkanlık haline gelen durumlarda kullanılır.
يستخدم في حال وجود فعل تفعله دائما واصبح عادة
Biz her hafta kütüphaneye gideriz.
نحنا كل اسبوع نذهب للمكتبة
Kardeşim çok ders çalışır.
اخي يدرس كثيرا
2. Geniş zaman, sen ve siz şahıs zamirlerinde kullanıldığında istek, rica ve kibarca emir anlamı vardır.
مع الضمائر انت وانتم يستخدم لصيغة الطلب و الرجاء و الامر اللطيف
Hava çok soğuk. Pencereyi kapatabilir misin?
الجو بارد جدا هل من الممكن ان تغلق النافذة ؟
Silginizi verir misiniz?
هل تعطيني ممحاتك ؟
3. Geniş zaman, Duyulan Geçmiş Zaman yerine kullanılabilir.
يستخدم في الجمل التي حدث فيها الفعل بزمن جيد
Savaş 1945 yılında biter.
تنتهي الحرب عام 1945
(Savaş 1945 yılında bitmiş.)
انتهت الحرب عام 1945
Fenerbahçe o yıl rakibini yener ve tur atlar.
فينال باهتشي (اسم فريق تركي ) في ذلك العام حرق الفريق المنافس له
(Fenerbahçe o yıl rakibini yenmiş ve tur atlamış.)
4. Geniş zaman, Gelecek zaman yerine kullanılabilir.
ممكن اين يستخدم مكان الزمن المستقبل
Babam bu haberi duyunca çok sevinir.
عند سماع ابي هذا الخبر سيفرج جدت
(Babam bu haberi duyunca çok sevinecek.)
Ali eğer okulda değilse öğretmeni mutlaka arar
اذا لم يكن علي في المدرسة اكيد اتصل معلمه
(Ali eğer okulda değilse öğretmeni mutlaka arayacaktır.)
5. Geniş zaman, Duyulan geçmiş zaman yerine kullanılabilir.
يستخدم بدل الفعل الماضي المسموع
Ahmet bunu duyduktan sonra yollara düşer.
بعد سماع احمد يقع بالطرقات
(Ahmet bunu duyduktan sonra yollara düşmüş.)
عند سماع احمد الخبر سيقع في الطرقات
Adam oğlunu çok arar ama bulamaz.
الرجل يتصل بابنه كثير لكن لا يجده
(Adam oğlunu çok aramış ama bulamamış.)
Not: Şimdiki Zaman, geniş zaman yerine çok kullanılır.
يستتخدم الزمن الاعتيادي بدل الحاضر جدت
Her gün okula bu yoldan gidiyorum.
(Her gün okula bu yoldan giderim.)
كل يوم اذهب للمدرسة من هذا الطريق
Babam sigara içiyor.
(Babam sigara içer.)
ابي يدخن
وصلنا الان الى مرحلة الاختبار حيث يمكنك الان اختبار نفسك في هذا الدرس لكي تعرف مدى فهمك للموضوع وما هو مستواك في اللغة التركية
اختبار الفعل الاعتيادي في اللغة التركية مع الشرح و الامثلةاقرء دروس اخرى